محمدرضا شهرکی؛ احمد عابدی سروستانی؛ عبدالرحیم لطفی
چکیده
تغییر اقلیم بر جنبه‌های محیطی، اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی تأثیرگذار است. به همین دلیل، در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای کاهش آسیب‌پذیری ساکنان حوزه‌های آبخیز ضروری می‌باشد. تحقیق پیمایشی حاضر به بررسی آسیب‌پذیری معیشت روستاییان از تغییر اقلیم در حوزه آبخیز اوغان استان گلستان پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه، شامل 1158 ...
بیشتر
تغییر اقلیم بر جنبه‌های محیطی، اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی تأثیرگذار است. به همین دلیل، در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای کاهش آسیب‌پذیری ساکنان حوزه‌های آبخیز ضروری می‌باشد. تحقیق پیمایشی حاضر به بررسی آسیب‌پذیری معیشت روستاییان از تغییر اقلیم در حوزه آبخیز اوغان استان گلستان پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه، شامل 1158 خانوار این حوضه بود که 297 خانوار با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده بررسی شدند. جمع‌آوری اطلاعات با پرسش‌نامه انجام شد که روایی آن از طریق روایی صوری و با مراجعه به اساتید دانشگاه و پایایی با آزمون کرونباخ تأیید شد. نتایج نشان داد که آسیب‌پذیری معیشت از تغییر اقلیم بیش از متوسط بوده است و بیشترین آسیب به سرمایه مالی و کمترین آسیب به سرمایه انسانی خانوارها وارد شده است. با افزایش تعداد اعضای خانوار، تعداد دام و میزان زمین زراعی، آسیب‌پذیری معیشت خانوارها از تغییر اقلیم بیشتر شده و با افزایش درآمد ماهانه و مدت اقامت در روستا از آسیب‌پذیری آنان کاسته شده است. نتایج نشان داد، آسیب‌پذیری معیشت خانوارهایی از تغییر اقلیم کمتر بوده است که ضمن استفاده از مروجان و تسهیل‌گران، عضو تعاونی‌ها و تشکل‌ها بوده، از دانش بومی و مهارت فنی برای مقابله با تغییرات اقلیم برخوردار بوده‌اند. از پیشنهادات این تحقیق، می‌توان به بررسی سطح معیشت ساکنان حوزه‌های آبخیز با توجه به تغییرات پارامترهای آب و هوایی، اولویت‌بخشی به ترمیم سرمایه مالی خانوارها، تشکلدهی به روستاییان و استفاده از دانش بومی برای سازگاری با اثرات منفی تغییر اقلیم اشاره کرد.
